Cho Bé Ăn Dặm Đúng Cách

Thời điểm có thể cho bé ăn dặm, là khi bé được 5 - 6 tháng, đây là giai đoạn mà bé cần ăn để bổ sung thêm nhiều dưỡng chất và năng lượng cần thiết, rất nhiều bậc cha mẹ lúng túng về cách cho bé ăn dặm như thế nào là đúng, hoặc cho bé ăn thế nào để cần đối về dinh dưỡng nhằm cho bé phát triển tốt. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem nên cho bé ăn như thế nào là đúng cách.

Khi nào cần cho bé ăn dặm?

Ăn dặm là cho bé ăn những thức ăn khác ngoài sữa mẹ vào lúc bé tròn 6 tháng tuổi. Theo truyền thống người Việt Nam, cũng như khuyến nghị là khi bé bắt đầu ăn dặm thì nên cho ăn bằng bột gạo xay hoặc cháo xay nấu với thịt, trứng, rau.
Lúc này bé cần bổ sung nhiều dưỡng chất vì nhu cầu năng lượng tăng. Từ 6 tháng tuổi năng lượng từ sữa mẹ chỉ đủ cung cấp được khoảng 450kcal/ngày, nhưng ở giai đoạn này thì bé lại cần tới 700kcal/ngày. Do vậy, thức ăn dặm là cần thiết để bù đắp khoảng cách thiếu hụt năng lượng này và lượng thức ăn trong các bữa ăn dặm cũng cần tăng lên khi bé lớn lên (về số lượng và độ đậm đặc), nếu không đảm bảo đủ bữa ăn dặm bé sẽ còi cọc, phát triển chậm.

Nhưng ăn bổ sung như thế nào cho cân đối, hợp lý để bé được phát triển tốt cũng là vấn đề các bậc cha mẹ cần hết sức lưu tâm.

Ăn dặm giúp bé bù lại năng lượng thiếu hụt

Một lý do nữa cần ăn dặm là do từ 6 tháng tuổi, lượng sắt dự trữ không còn, dẫn đến việc bé bị thiếu sắt nếu chỉ lấy từ nguồn sữa mẹ, dẫn đến việc bé bị thiếu máu, do đó thức ăn dặm sẽ là nguồn cung cấp đủ lượng sắt cần thiết để bù đắp khoảng thiếu hụt đó. Khoảng thiếu hụt sắt lớn nhất vào lúc bé 6 -12 tháng và nguy cơ thiếu máu lớn nhất cũng ở nhóm tuổi này.
Ngoài ra, trường hợp đặc biệt là bé có thể ăn dặm từ giữa tháng thứ 4, nếu như bé không tăng cân một cách bình thường mặc dù bé vẫn được bú mẹ đầy đủ hoặc bé được bú mẹ thường xuyên nhưng vẫn tỏ ra đói ngay sau khi bú hoặc mẹ có bệnh không cho con bú được.

Bé ăn dặm như thế nào?

Để phát triển tốt, bé bắt đầu ăn dặm vẫn phải tiếp tục bú sữa mẹ hàng ngày ít nhất 3-4 lần và ăn từ 2 bữa/ngày rồi tăng dần lên 3-4 bữa/ngày khi gần 1 tuổi. Lưu ý là ngay từ khi tròn 6 tháng tuổi, bé cần ăn dặm và phải được ăn dặm đúng cách, đó là bột hoặc cháo nấu với đủ 4 nhóm thực phẩm như sau: - Nhóm cung cấp bột đường: sử dụng gạo tẻ gạo tám mới, không nên trộn lẫn gạo nếp (sẽ gây đặc khó ăn) không nên trộn ý dĩ, hạt sen, đậu xanh dễ gây cảm giác chán khó ăn và khó tiêu cho bé, với bé trên 1 tuổi nên đa dạng thực đơn ăn dặm để bé không biếng ăn do ăn cháo quá lâu: nên chế biến súp khoai tây thịt bò xay, bún, phở, bánh đa,… để bé hào hứng với bữa ăn dặm.
- Nhóm cung cấp chất đạm: thịt nạc (lợn, gà), lòng đỏ trứng gà, là những thực phẩm giàu đạm dễ tiêu khuyến nghị dùng cho bé khi mới bắt đầu tập ăn dặm, sau đó cho bé ăn thịt bò, cá, tôm, cua (khi sang tháng tuổi thứ 7), trên 1 tuổi nên cho bé ăn cả quả trứng gà (cả lòng đỏ và lòng trắng). Với bé nhỏ không có vấn đề về cholesterol máu cao nên cho bé ăn trứng gà hằng ngày nếu bé thích ăn để tận dụng một nguồn cung cấp đạm động vật ngon bổ rẻ.

Phải cho bé ăn đủ 4 nhóm thực phẩm chính

Nhóm cung cấp chất béo: bé cần ăn cả dầu thực vật và mỡ động vật (mỡ gà, mỡ lợn…), với tỷ lệ tốt nhất là 1:1 nên xen kẽ các bữa dầu và mỡ. Các loại dầu thực vật nên ăn đa dạng (đậu nành, mè, ôliu, dầu cá hồi…) riêng dầu gấc không nên ăn hàng ngày mà chỉ nên 1-2 lần/tuần để tránh vàng da do thừa tiền vitamin A.
Nhóm cung cấp chất xơ và vitamin: rau xanh và củ quả. Lưu ý đây là nhóm hầu như không cung cấp năng lượng nên không cho quá nhiều vào bữa bột cháo của bé gây thấp năng lượng khẩu phần khiến bé chậm lên cân: với bé bắt đầu ăn dặm nên cho 1 thìa rau, sau này tăng lên 2-3 thìa rau/1 bát bột cháo là đủ. Nếu bé táo bón có thể tăng cường thêm nhưng không nên quá nhiều. Ngược lại, với bé  bị thừa cân béo phì rất nên bổ sung tăng cường nhóm này để hạn chế năng lượng.
Cách chọn thực phẩm bổ sung cho bé
Giàu năng lượng và giàu dinh dưỡng: đặc biệt là sắt, kẽm, canxi, vitamin A, C và folate (có nhiều trong thức ăn nguồn gốc động vật, hải sản, sữa…).;
Sạch và an toàn: Không có tác nhân gây bệnh, không có các hóa chất có hại hoặc chất độc, không có xương hoặc thịt còn cứng có thể gây tổn thương cho bé , không quá nóng, cay, mặn, dễ ăn với bé , bé thích ăn.

Lưu ý: 

- Tỷ lệ rối loạn tiêu hóa cao nhất ở lứa tuổi bé ăn dặm,

- Rửa và giữ sạch dụng cụ làm bếp và bát đũa khi chuẩn bị thức ăn cho bé , cần cho bé ăn trong vòng hai giờ sau khi nấu.

- Dùng những bữa phụ có quá nhiều đường (làm hỏng răng) và có giá trị dinh dưỡng thấp (ví dụ: nước có gas, kẹo kem, kẹo que), dễ gây các bệnh rối loạn chuyển hóa sau này.

Cách cho bé ăn dặm đúng cách.

Để đảm bảo cho bé ăn dặm đúng cách, ngon miệng và hấp thu tốt cần:
- Cho bé ăn các thức ăn mềm, đa dạng, dễ tiêu và chia thành các bữa nhỏ (với bé mới ăn dặm hoặc bé biếng ăn). Tránh ăn trong bữa chính của bé những thức ăn thô nguyên hạt khó tiêu thấp năng lượng như ngô, khoai môn, bột sắn…

- Ða dạng thực phẩm: thay đổi các loại thức ăn trong các bữa ăn hoặc các ngày, để ý chọn những loại thức ăn bé thích để khuyến khích bé ăn đủ bữa.

- Bé ăn kém, chậm lên cân hay sau đợt ốm, cần chú trọng bồi dưỡng bằng các loại thức ăn giàu dinh dưỡng giúp bé nhanh bắt kịp đà phát triển, đặc biệt là thực phẩm giàu đạm động vật: sữa mẹ, sữa công thức (trong trường hợp không được bú mẹ), trứng, thịt, cá…

Ngoài ra, khi bắt đầu ăn dặm cần lưu ý cho bé được uống đủ nước đun sôi để nguội, nước hoa quả tươi và ăn thêm hoa quả để cung cấp đủ vitamin và chất xơ để đảm bảo quá trình tiêu hóa trong cơ thể được thuận lợi.

Nên cho bé ăn những bữa ăn da dạng

Hướng dẫn cha mẹ cho bé ăn dặm đúng cách từ các chuyên gia dinh dưỡng

Khi bé bắt đầu tập ăn dặm, bố mẹ không nên sốt ruột mà cho bé ăn được nhiều ngay trong những bữa đầu tiên. Việc tập cho bé ăn dặm cần được thực hiện một cách từ từ, với các loại thức ăn chú ý tập cho bé ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc, thức ăn tăng dần theo từng lứa tuổi.
Bạn có thể tham khảo chế độ ăn cho bé từ 5-6 tháng như sau:
Bắt đầu ăn: Nên cho bé ăn thử bột loãng (tỷ lệ 1:10) với lượng bột khoảng ½ thìa cà phê.
- Trong tuần thứ nhất: Cho bé ăn với lượng 1 thìa cà phê khẩu phần ăn. Những tuần kế tiếp cho bé ăn bột loãng với lượng như vậy, khi bé đã quen thì bắt đầu tăng từ 1 bữa/ngày, lên 2 bữa/ngày, lên 3 bữa/ngày và sau đó nấu bột đặc dần cho bé ăn, nhưng nguồn dinh dưỡng vẫn là sữa.

Cách chế biến thức ăn dặm cho bé 5 đến 6 tháng:

Thịt, cá, và rau thường khó làm mịn hơn cháo, vì kiểu gì cũng thấy lợn cợn, nhất là thịt. Vì lẽ đó mà bước đầu mới tập ăn, khoảng 2 tuần đầu, chưa cần cho bé ăn đạm.

Cách làm tổng quát cho mọi loại thịt cá là:

- Lấy loại thịt nạc, cá trắng.

- Luộc thịt, cá lên, giữ nước dùng lại.

Đối với cá: mềm hơn nên rây qua lưới. Sau đó hòa loãng ra bằng nước luộc. Thêm ít bột năng (hoặc bột sắn) đã hòa tan vào 1 chút nước, rồi hòa cùng bát cá. Quay vi sóng 20-30s. Nếu cẩn thận hơn thì đun lên, cách làm sánh tương tự.

Đối với thịt: khó mịn hơn cá, tuy nhiên cách làm như nhau, nếu khó rây thì đầu tiên giã qua thịt rồi rây. Nếu làm nhiều cất đông thì có thể xay lẫn thịt và nước luộc chung bằng máy xay. Khó có thể làm thịt cá thật nhuyễn, kiểu gì cũng cảm thấy lợn cợn, nhưng các mẹ đừng lo, đó cũng là một bước để tăng độ thô. Nếu chưa cảm thấy yên tâm, thì hãy cho tỉ lệ nước dùng nhiều hơn, cá thịt ít hơn, bé sẽ nuốt dễ hơn, tuy nhiên chỉ 1 vài bữa đầu thôi.
Còn với loại nước uống hằng ngày có thể bạn nên cho bé uống ½ quả quýt ngọt pha loãng, có tác dụng làm mát và tăng sức đề kháng cho bé những ngày hè, hoặc bạn có thể bổ sung cho bé như quả bơ….

Chúc Bé Bạn Khỏe Mạnh